Passato prossimo – zastosowanie i budowa

Zastosowanie:

Passato prossimo jest jednym z najczęściej używanych czasów w języku włoskim. Używamy go do wyrażania czynności przeszłych dokonanych – pozwala nam on opisać niemal każdą przeszłą, zakończoną sytuację z przeszłości.

Czas przeszły Passato Prossimo wyraża jakieś zakończone wydarzenie w przeszłości, które:

• zakończyło się „przed chwilą”;
• ma swoje skutki w teraźniejszości;
• miało miejsce we wciąż trwającym okresie czasu.

Wydarzenie zakończone przed chwilą:

Sono appena arrivata. – Właśnie dotarłam.
Ho parlato con lei 10 min fa. – Rozmawiałam z nią 10 min temu.

Skutki w teraźniejszości:

Dieci anni fa Anna si è trasferita a Milano. – Dziesięć lat temu Anna przeprowadziła się do Mediolanu (i dalej tam mieszka).
Nel 2005 si sono conosciuti e oggi si sposano. – W 2005 roku poznali się, a dziś biorą ślub.

Miało miejsce we wciąż trwającym okresie czasu:

Questa settimana ho mangiato sono un cornetto. – W tym tygodniu zjadłam tylko jednego rogalika.
Quest’anno non sono andato in vacanza. – W tym roku nie pojechałem na wakacje.

Budowa:

Czas Passato Prossimo jest czasem złożonym – składa się z czasownika posiłkowego ESSERE lub AVERE oraz imiesłowu biernego czasu przeszłego (participio passato).

AVERE / ESSERE + PARTICIPIO PASSATO

Czasowniki posiłkowe używamy w czasie teraźniejszym, czyli:

AVERE

ESSERE

Czasowniki musimy podzielić na poszczególne koniugacje: -ARE, -ERE, -IRE, a następnie dodać do tematu czasownika odpowiednie końcówki:

Końcówkę -ATO dodajemy do czasowników z 1 grupy (-ARE):
PARLARE – PARLATO
MANGIARE – MANGIATO

Końcówkę -UTO dodajemy do czasowników z 2 grupy (-ERE):
CREDERE – CREDUTO
VENDERE – VENDUTO

Końcówkę -ITO dodajemy do czasowników z 3 grupy (-IRE):
FINIRE – FINITO
PARTIRE – PARTITO

Formy nieregularne:

Trzeba pamiętać, że niektóre formy tworzą participio passato w sposób nieregularny:

• essere / stare ➔ stato (uwaga: te dwa czasowniki mają ten sam imiesłów!)
• vivere ➔ vissuto
• venire ➔ venuto
• nascere ➔ nato
• bere ➔ bevuto
• conoscere ➔ conosciuto